آن چه باید در مورد تغذیه سالم از نگاه طب سنتی ایرانی بدانیم

آن چه باید در مورد تغذیه سالم از نگاه طب سنتی ایرانی بدانیم

تدابیر فصل بهار

طب سنتی ایران نگاه ویژه‌ای به الگوی غذایی در فصول مختلف و تاثیر مستقیم آن بر سلامت افراد دارد و منوی غذایی هر فصل هم با توجه به همین تاثیرات، به افراد توصیه می شود

1 ) در فصل زمستان به علت حرارت بالای لوله گوارش، نیاز بدن بیشتر به غذاهای چرب و شیرین است و آجیل‌ها ومغزها، گوشت قرمز، شیرینی ها وچربی‌ها در زمستان بیشتر مصرف می‌شوند

2 ) به علت سرمای هوا فعالیت کم است و بخشی از فضولات این غذاها در بدن انباشته می‌شود اما با شروع فصل بهار مواد واخلاط انباشته شده کم کم گرم شده ودر بدن به حرکت در می آید و اگر برای پاکسازی در بدن مسیر مناسبی باز نکنیم بیماری‌هایی مثل جوش، دمل، آلرژی وحساسیت در بدن بروز می‌کند

3 ) در ایران قدیم آموزه‌های سلامت به این شکل بوده است که با شروع بهار مردم از طبیعت مدد گرفته، غذاهایی با سبزیجات بومی به صورت آش و سوپ سبک جهت لینت دادن مزاج می‌پختند واز مصرف گوشت، شیرینی، آجیل و چربی خودداری می کردند تا انباشتگی فصل زمستان رفع شود واز خواب‌آلودگی و کسالت بهار خلاصی یابند

در افراد دارای مزاج گرم وتر وکسانی که غلبه خلط خون دارند از راه‌های پاکسازی دیگر، می توان خونگیری را به کار برد؛ مثل فصد وحجامت. این روش مناسب حال همه افراد نیست وحتما باید با توصیه پزشک متخصص طب سنتی ودر نظر گرفتن وضعیت و قوت مریض انجام شود

در فصل بهار نباید ورزش‌های سنگین انجام داد و بهتر است ورزش به صورت ملایم و صبحگاهی باشد. در این فصل استحمام با آب نیم گرم توصیه شده و گردش در طبیعت و در معرض وزش نسیم بهاری قرار گرفتن هم جزو نکات تاکیدی حکما بوده است

4 ) بهتر است غذاهای چرب، شیرین وغلیظ مثل گوشت‌های غلیظ(گاو وگوساله)،کله‌پاچه و سرخ‌کردنی‌های چرب، ادویه تند وشور و تیز و شیرینی‌ها مصرف نشود؛ همچنین آش‌های مناسب بهار را باید حتی‌المقدور بی مزه پخت

5 ) غذاها باید بیشتر لطیف، سبک وسریع هضم شونده باشند؛ مثل آش‌های سبک (آش کاسنی )، کاهو، سبزیجات و گوشت پرندگان وماهی

6 ) برای مصرف ماهی حتما تدابیر آن، مثل عدم مصرف ماست ودوغ همراه ماهی رعایت گردد. برنج مصرفی به همراه ماهی بهتر است سبزی‌پلو باشد .غذاهای پخته شده با ماهی مناسب وعده ناهار است و بعد از خوردن آن مصرف چند عدد خرما به عنوان مصلح توصیه شده است

7 ) در بهار به عنوان نوشیدنی و برای رفع عطش مصرف شربت‌های طبیعی وآبمیوه‌ها همچنین رب انار وشربت انار، خصوصا سکنجبین(سرکه انگبین) همچنین شربت زرشک، شربت لیمو، رب سیب و آب هویج بسیار توصیه شده است

8 ) در افرادی که عطش فراوان دارند یکی از بهترین نوشیدنی‌ها ماءالشعیر است .دقت کنید افراد مبتلا به یبوست نباید ماءالشعیر میل کنند؛ همچنین مصرف ماءالشعیر همراه سکنجبین منع شده است. کسانی که مشکل نفخ ، ترش کردن و ریفلاکس دارند بهتر است ماءالشعیر نخورند یا در صورت لزوم آن را به همراه گل‌قند میل کنند

9 ) مصرف آش‌های مخصوص بهار مانند آش دوغ و آش‌های ترش مثل آش‌های حاوی سماق ، زرشک، لیمو ، آبغوره و ... که با میزان کمی برنج یا جو ی پرک شده و سبزیجات فراوان خصوصا شنبلیله ، گشنیز یا سبزیجات محلی مثل چریش، زولنگ، اناریجه، بارهنگ، پنیرک، تره کوهی، کاسنی، جعفری، هویج و آلوی فراوان و بدون حبوبات وگوشت قرمز تهیه شده به عنوان یک وعده غذایی و بدون نان برای پاکسازی بدن توصیه می‌گردد

10 ) برای این که در این فصل بخش اعظمی از مواد غلیظ انباشته شده در زمستان را از بدن پاک شود، سفارش شده فرد 3 روز فقط سوپ سبک بخورد و در روز چهارم یک ملین سبک مثل یک قاشق مرباخوری سنا و گل‌سرخ دم کند و ناشتا میل کند تا دچار اسهال شود

11 ) بیاییم با بدن خود مهربان باشیم و در فصل بهار که بدن برای پاکسازی به کمک نیاز دارد با مصرف بیش از اندازه گوشت وشیرینی بار بیشتری به بدن تحمیل نکنیم و در نگهداری از سلامت خود همه سعی‌مان را به کار بریم. شاید بشود سالم‌تر زیست

دکتر مینا محبی،

متخصص طب سنتی